Góc nhìn tổng quan về Financial Planning & Analysis (FP&A)

#1 · 27 March 2025, 12:19

Quote from bsdinsight on 27 March 2025, 12:19
Tài liệu này cung cấp một cái nhìn tổng quan về Financial Planning & Analysis (FP&A), tập trung vào các loại dự báo tài chính (financial projections), các phương pháp lập ngân sách (budgeting approaches), và các thách thức chính (key pain points) trong quá trình lập ngân sách

Tài liệu bao gồm

5 Loại Dự báo Tài chính (5 Types of Financial Projections): Các công cụ dự báo tài chính phổ biến trong FP&A.

7 Phương pháp Lập ngân sách (7 Budgeting Approaches): Các cách tiếp cận khác nhau để lập ngân sách.

Các Thách thức Chính (Key Pain Points): Những vấn đề thường gặp trong quá trình lập ngân sách.

1. 5 Loại Dự báo Tài chính (5 Types of Financial Projections)

Dự báo tài chính là một phần quan trọng của FP&A, giúp doanh nghiệp lập kế hoạch và ra quyết định dựa trên các kịch bản tài chính trong tương lai. Tài liệu liệt kê 5 loại dự báo tài chính chính:

Budget (Ngân sách):

Định nghĩa: Ngân sách là kế hoạch tài chính chi tiết cho một kỳ nhất định (thường là 1 năm), xác định doanh thu, chi phí, và các mục tiêu tài chính.

Vai trò trong FP&A: Là nền tảng để phân bổ nguồn lực, đặt mục tiêu, và theo dõi hiệu suất. Ngân sách thường được xây dựng dựa trên dữ liệu lịch sử và các giả định về tương lai.

Ví dụ: Một công ty dự kiến doanh thu 10 tỷ VNĐ, chi phí vận hành 6 tỷ VNĐ, và chi tiêu vốn 1 tỷ VNĐ trong năm 2025.

Annual Operating Plan (A.O.P – Kế hoạch Vận hành Hàng năm):

Định nghĩa: A.O.P là kế hoạch chi tiết cho hoạt động kinh doanh hàng năm, bao gồm các mục tiêu tài chính và vận hành, thường được xây dựng dựa trên ngân sách.

Vai trò trong FP&A: Kết nối chiến lược dài hạn với hoạt động hàng ngày, đảm bảo các mục tiêu chiến lược được thực hiện qua các hoạt động cụ thể.

Ví dụ: A.O.P có thể bao gồm mục tiêu tăng trưởng doanh thu 15%, giảm chi phí sản xuất 5%, và mở rộng 3 chi nhánh mới.

Forecast or Outlook (Dự báo hoặc Triển vọng):

Định nghĩa: Dự báo là ước tính tài chính liên tục, cập nhật dựa trên dữ liệu thực tế và xu hướng hiện tại, thường có tính linh hoạt hơn ngân sách.

Vai trò trong FP&A: Giúp điều chỉnh kế hoạch khi có thay đổi (ví dụ: doanh thu giảm do thị trường suy thoái), cung cấp cái nhìn thực tế hơn về hiệu suất tương lai.

Ví dụ: Dự báo quý 3 cho thấy doanh thu giảm 10% do ảnh hưởng của lạm phát, cần điều chỉnh chi phí để duy trì lợi nhuận.

Long Range Projections (Dự báo Dài hạn):

Định nghĩa: Dự báo dài hạn kéo dài từ 3-10 năm, tập trung vào chiến lược tăng trưởng, đầu tư dài hạn, và cấu trúc vốn.

Vai trò trong FP&A: Hỗ trợ lập kế hoạch chiến lược, đánh giá tác động của các quyết định lớn (như mở rộng thị trường quốc tế), và chuẩn bị cho các kịch bản tương lai.

Ví dụ: Dự báo 5 năm cho thấy công ty cần đầu tư 50 tỷ VNĐ vào công nghệ để tăng năng suất, với doanh thu dự kiến tăng 20% mỗi năm.

Capital Investment Decisions (Quyết định Đầu tư Vốn):

Định nghĩa: Dự báo tài chính để đánh giá các quyết định đầu tư vốn (như mua máy móc, xây nhà máy), thường sử dụng các chỉ số như NPV (Net Present Value) hoặc IRR (Internal Rate of Return).

Vai trò trong FP&A: Đảm bảo các khoản đầu tư tạo giá trị dài hạn, phù hợp với chiến lược và khả năng tài chính của công ty.

Ví dụ: Đánh giá dự án xây nhà máy mới với chi phí 20 tỷ VNĐ, dự kiến tạo lợi nhuận 5 tỷ VNĐ/năm trong 10 năm, có IRR 12% (cao hơn chi phí vốn).

Tài liệu này cung cấp một cái nhìn tổng quan về Financial Planning & Analysis (FP&A), tập trung vào các loại dự báo tài chính (financial projections), các phương pháp lập ngân sách (budgeting approaches), và các thách thức chính (key pain points) trong quá trình lập ngân sách

Tài liệu bao gồm

5 Loại Dự báo Tài chính (5 Types of Financial Projections): Các công cụ dự báo tài chính phổ biến trong FP&A.
7 Phương pháp Lập ngân sách (7 Budgeting Approaches): Các cách tiếp cận khác nhau để lập ngân sách.
Các Thách thức Chính (Key Pain Points): Những vấn đề thường gặp trong quá trình lập ngân sách.

1. 5 Loại Dự báo Tài chính (5 Types of Financial Projections)

Dự báo tài chính là một phần quan trọng của FP&A, giúp doanh nghiệp lập kế hoạch và ra quyết định dựa trên các kịch bản tài chính trong tương lai. Tài liệu liệt kê 5 loại dự báo tài chính chính:

Budget (Ngân sách):
- Định nghĩa: Ngân sách là kế hoạch tài chính chi tiết cho một kỳ nhất định (thường là 1 năm), xác định doanh thu, chi phí, và các mục tiêu tài chính.
- Vai trò trong FP&A: Là nền tảng để phân bổ nguồn lực, đặt mục tiêu, và theo dõi hiệu suất. Ngân sách thường được xây dựng dựa trên dữ liệu lịch sử và các giả định về tương lai.
- Ví dụ: Một công ty dự kiến doanh thu 10 tỷ VNĐ, chi phí vận hành 6 tỷ VNĐ, và chi tiêu vốn 1 tỷ VNĐ trong năm 2025.
Annual Operating Plan (A.O.P – Kế hoạch Vận hành Hàng năm):
- Định nghĩa: A.O.P là kế hoạch chi tiết cho hoạt động kinh doanh hàng năm, bao gồm các mục tiêu tài chính và vận hành, thường được xây dựng dựa trên ngân sách.
- Vai trò trong FP&A: Kết nối chiến lược dài hạn với hoạt động hàng ngày, đảm bảo các mục tiêu chiến lược được thực hiện qua các hoạt động cụ thể.
- Ví dụ: A.O.P có thể bao gồm mục tiêu tăng trưởng doanh thu 15%, giảm chi phí sản xuất 5%, và mở rộng 3 chi nhánh mới.
Forecast or Outlook (Dự báo hoặc Triển vọng):
- Định nghĩa: Dự báo là ước tính tài chính liên tục, cập nhật dựa trên dữ liệu thực tế và xu hướng hiện tại, thường có tính linh hoạt hơn ngân sách.
- Vai trò trong FP&A: Giúp điều chỉnh kế hoạch khi có thay đổi (ví dụ: doanh thu giảm do thị trường suy thoái), cung cấp cái nhìn thực tế hơn về hiệu suất tương lai.
- Ví dụ: Dự báo quý 3 cho thấy doanh thu giảm 10% do ảnh hưởng của lạm phát, cần điều chỉnh chi phí để duy trì lợi nhuận.
Long Range Projections (Dự báo Dài hạn):
- Định nghĩa: Dự báo dài hạn kéo dài từ 3-10 năm, tập trung vào chiến lược tăng trưởng, đầu tư dài hạn, và cấu trúc vốn.
- Vai trò trong FP&A: Hỗ trợ lập kế hoạch chiến lược, đánh giá tác động của các quyết định lớn (như mở rộng thị trường quốc tế), và chuẩn bị cho các kịch bản tương lai.
- Ví dụ: Dự báo 5 năm cho thấy công ty cần đầu tư 50 tỷ VNĐ vào công nghệ để tăng năng suất, với doanh thu dự kiến tăng 20% mỗi năm.
Capital Investment Decisions (Quyết định Đầu tư Vốn):
- Định nghĩa: Dự báo tài chính để đánh giá các quyết định đầu tư vốn (như mua máy móc, xây nhà máy), thường sử dụng các chỉ số như NPV (Net Present Value) hoặc IRR (Internal Rate of Return).
- Vai trò trong FP&A: Đảm bảo các khoản đầu tư tạo giá trị dài hạn, phù hợp với chiến lược và khả năng tài chính của công ty.
- Ví dụ: Đánh giá dự án xây nhà máy mới với chi phí 20 tỷ VNĐ, dự kiến tạo lợi nhuận 5 tỷ VNĐ/năm trong 10 năm, có IRR 12% (cao hơn chi phí vốn).

Uploaded files:

You need to login to have access to uploads.

#2 · 27 March 2025, 12:21

Quote from bsdinsight on 27 March 2025, 12:21

2. 7 Phương pháp Lập ngân sách (7 Budgeting Approaches)

Lập ngân sách là một phần cốt lõi của FP&A, giúp phân bổ nguồn lực và đặt mục tiêu tài chính. Tài liệu liệt kê 7 phương pháp lập ngân sách phổ biến:

Incremental Budgeting (Lập ngân sách Tăng dần):

Định nghĩa: Dựa trên ngân sách năm trước, điều chỉnh tăng/giảm một tỷ lệ phần trăm để lập ngân sách mới.

Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện, đảm bảo tính ổn định.

Nhược điểm: Thiếu linh hoạt, không khuyến khích đổi mới, có thể bỏ qua các yếu tố bên ngoài như lạm phát.

Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp ổn định, ít thay đổi.

Zero-Based Budgeting (ZBB – Lập ngân sách từ Số 0):

Định nghĩa: Bắt đầu từ số 0, mọi khoản chi phải được biện minh, không dựa vào ngân sách trước.

Ưu điểm: Tăng hiệu quả, loại bỏ chi tiêu không cần thiết.

Nhược điểm: Tốn thời gian, đòi hỏi nhiều công sức.

Ứng dụng trong FP&A: Hữu ích khi cần kiểm soát chi phí chặt chẽ hoặc tái cấu trúc tài chính.

Activity-Based Budgeting (ABB – Lập ngân sách Dựa trên Hoạt động):

Định nghĩa: Tập trung vào các hoạt động gây chi phí, phân bổ nguồn lực dựa trên chi phí của từng hoạt động.

Ưu điểm: Kiểm soát chi phí tốt, tăng hiệu quả, phân bổ nguồn lực chính xác.

Nhược điểm: Phức tạp, tốn nguồn lực để xác định hoạt động và chi phí.

Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp mới hoặc cần tối ưu hóa chi phí.

Value Proposition Based Budgeting (VPB – Lập ngân sách Dựa trên Giá trị):

Định nghĩa: Ưu tiên phân bổ ngân sách cho các khoản chi tạo giá trị cho khách hàng, nhân viên, hoặc cổ đông.

Ưu điểm: Phù hợp với mục tiêu chiến lược, tối ưu hóa giá trị.

Nhược điểm: Phức tạp, đòi hỏi hiểu biết sâu về giá trị khách hàng.

Ứng dụng trong FP&A: Hữu ích khi doanh nghiệp muốn tập trung vào giá trị cốt lõi.

Rolling Forecast (Dự báo Liên tục):

Định nghĩa: Cập nhật ngân sách/dự báo thường xuyên (hàng tháng/quý), thay vì cố định hàng năm.

Ưu điểm: Linh hoạt, phản ánh thay đổi thực tế, hỗ trợ ra quyết định nhanh.

Nhược điểm: Tốn thời gian để cập nhật liên tục.

Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp trong môi trường biến động (như công nghệ, bán lẻ).

Top-Down Budgeting (Lập ngân sách Từ trên Xuống):

Định nghĩa: Ban lãnh đạo đặt mục tiêu tổng thể, sau đó phân bổ xuống các phòng ban.

Ưu điểm: Đảm bảo phù hợp với chiến lược, nhanh chóng.

Nhược điểm: Có thể thiếu thực tế, không phản ánh nhu cầu thực tế của các phòng ban.

Ứng dụng trong FP&A: Hữu ích khi cần triển khai nhanh chiến lược cấp cao.

Bottom-Up Budgeting (Lập ngân sách Từ dưới Lên):

Định nghĩa: Các phòng ban lập ngân sách dựa trên nhu cầu thực tế, sau đó tổng hợp lên cấp cao.

Ưu điểm: Thực tế, phản ánh đúng nhu cầu, tăng sự tham gia của nhân viên.

Nhược điểm: Tốn thời gian, có thể thiếu sự thống nhất với chiến lược tổng thể.

Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp lớn, cần sự phối hợp giữa các bộ phận.

2. 7 Phương pháp Lập ngân sách (7 Budgeting Approaches)

Lập ngân sách là một phần cốt lõi của FP&A, giúp phân bổ nguồn lực và đặt mục tiêu tài chính. Tài liệu liệt kê 7 phương pháp lập ngân sách phổ biến:

Incremental Budgeting (Lập ngân sách Tăng dần):
- Định nghĩa: Dựa trên ngân sách năm trước, điều chỉnh tăng/giảm một tỷ lệ phần trăm để lập ngân sách mới.
- Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện, đảm bảo tính ổn định.
- Nhược điểm: Thiếu linh hoạt, không khuyến khích đổi mới, có thể bỏ qua các yếu tố bên ngoài như lạm phát.
- Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp ổn định, ít thay đổi.
Zero-Based Budgeting (ZBB – Lập ngân sách từ Số 0):
- Định nghĩa: Bắt đầu từ số 0, mọi khoản chi phải được biện minh, không dựa vào ngân sách trước.
- Ưu điểm: Tăng hiệu quả, loại bỏ chi tiêu không cần thiết.
- Nhược điểm: Tốn thời gian, đòi hỏi nhiều công sức.
- Ứng dụng trong FP&A: Hữu ích khi cần kiểm soát chi phí chặt chẽ hoặc tái cấu trúc tài chính.
Activity-Based Budgeting (ABB – Lập ngân sách Dựa trên Hoạt động):
- Định nghĩa: Tập trung vào các hoạt động gây chi phí, phân bổ nguồn lực dựa trên chi phí của từng hoạt động.
- Ưu điểm: Kiểm soát chi phí tốt, tăng hiệu quả, phân bổ nguồn lực chính xác.
- Nhược điểm: Phức tạp, tốn nguồn lực để xác định hoạt động và chi phí.
- Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp mới hoặc cần tối ưu hóa chi phí.
Value Proposition Based Budgeting (VPB – Lập ngân sách Dựa trên Giá trị):
- Định nghĩa: Ưu tiên phân bổ ngân sách cho các khoản chi tạo giá trị cho khách hàng, nhân viên, hoặc cổ đông.
- Ưu điểm: Phù hợp với mục tiêu chiến lược, tối ưu hóa giá trị.
- Nhược điểm: Phức tạp, đòi hỏi hiểu biết sâu về giá trị khách hàng.
- Ứng dụng trong FP&A: Hữu ích khi doanh nghiệp muốn tập trung vào giá trị cốt lõi.
Rolling Forecast (Dự báo Liên tục):
- Định nghĩa: Cập nhật ngân sách/dự báo thường xuyên (hàng tháng/quý), thay vì cố định hàng năm.
- Ưu điểm: Linh hoạt, phản ánh thay đổi thực tế, hỗ trợ ra quyết định nhanh.
- Nhược điểm: Tốn thời gian để cập nhật liên tục.
- Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp trong môi trường biến động (như công nghệ, bán lẻ).
Top-Down Budgeting (Lập ngân sách Từ trên Xuống):
- Định nghĩa: Ban lãnh đạo đặt mục tiêu tổng thể, sau đó phân bổ xuống các phòng ban.
- Ưu điểm: Đảm bảo phù hợp với chiến lược, nhanh chóng.
- Nhược điểm: Có thể thiếu thực tế, không phản ánh nhu cầu thực tế của các phòng ban.
- Ứng dụng trong FP&A: Hữu ích khi cần triển khai nhanh chiến lược cấp cao.
Bottom-Up Budgeting (Lập ngân sách Từ dưới Lên):
- Định nghĩa: Các phòng ban lập ngân sách dựa trên nhu cầu thực tế, sau đó tổng hợp lên cấp cao.
- Ưu điểm: Thực tế, phản ánh đúng nhu cầu, tăng sự tham gia của nhân viên.
- Nhược điểm: Tốn thời gian, có thể thiếu sự thống nhất với chiến lược tổng thể.
- Ứng dụng trong FP&A: Phù hợp cho doanh nghiệp lớn, cần sự phối hợp giữa các bộ phận.

#3 · 27 March 2025, 12:22

3. Các Thách thức Chính trong Lập ngân sách (Key Pain Points)

Phần này liệt kê các vấn đề thường gặp trong quá trình lập ngân sách, một khía cạnh quan trọng của FP&A.

Ineffective Technology (Công nghệ Không Hiệu quả):
- Giải thích: Nhiều doanh nghiệp sử dụng công nghệ lạc hậu (như Excel) để lập ngân sách, dẫn đến lỗi, thiếu tích hợp dữ liệu, và khó cập nhật.
- Tác động trong FP&A: Làm chậm quá trình lập kế hoạch, giảm độ chính xác, và khó xử lý dữ liệu lớn.
Long Cycle Times (Thời gian Chu kỳ Dài):
- Giải thích: Quá trình lập ngân sách thường kéo dài (hàng tháng), do phải thu thập dữ liệu từ nhiều phòng ban, điều chỉnh, và phê duyệt.
- Tác động trong FP&A: Làm chậm ra quyết định, ngân sách có thể không còn phù hợp khi hoàn thành.
Logic and Errors (Logic và Lỗi):
- Giải thích: Lỗi trong logic lập ngân sách (như giả định không thực tế, tính toán sai) dẫn đến dự báo không chính xác.
- Tác động trong FP&A: Gây ra quyết định sai lầm, ảnh hưởng đến hiệu suất tài chính.

Thiếu sự phối hợp giữa các phòng ban: Dẫn đến dữ liệu không nhất quán.
Khó khăn trong việc dự báo biến động thị trường: Ảnh hưởng đến độ chính xác của ngân sách.

#4 · 27 March 2025, 12:23

Đánh giá và ý nghĩa trong FP&A

Ưu điểm:
- Cung cấp cái nhìn tổng quan về các loại dự báo tài chính và phương pháp lập ngân sách, hai yếu tố cốt lõi của FP&A.
- Liệt kê các thách thức thực tế, giúp người làm FP&A nhận diện vấn đề và cải thiện quy trình.
- Hữu ích cho người mới học FP&A hoặc chuyên gia muốn ôn lại kiến thức cơ bản.
Hạn chế:
- Thiếu ví dụ minh họa hoặc ứng dụng thực tế cho từng loại dự báo/phương pháp.
Ý nghĩa trong FP&A:
- Dự báo Tài chính: Giúp FP&A lập kế hoạch từ ngắn hạn (ngân sách, dự báo) đến dài hạn (dự báo dài hạn, quyết định đầu tư), đảm bảo doanh nghiệp chuẩn bị tốt cho các kịch bản tương lai.
- Phương pháp Lập ngân sách: Cung cấp nhiều cách tiếp cận, từ truyền thống (Incremental) đến hiện đại (Rolling Forecast), giúp FP&A chọn phương pháp phù hợp với doanh nghiệp.
- Thách thức: Nhấn mạnh các vấn đề thực tế trong lập ngân sách, khuyến khích FP&A áp dụng công nghệ hiện đại (như phần mềm lập kế hoạch) và cải thiện quy trình.
Ứng dụng:
- Doanh nghiệp tại Việt Nam có thể áp dụng các phương pháp như Rolling Forecast để linh hoạt hơn trong môi trường kinh doanh biến động (ví dụ: ngành bán lẻ, công nghệ).
- Các thách thức như “Long Cycle Times” có thể được giải quyết bằng cách sử dụng phần mềm FP&A (như Anaplan, Oracle EPM) để tự động hóa và rút ngắn thời gian lập ngân sách.