35. Những kỹ năng mà một Business Analyst phải có là gì?
Câu trả lời: Kỹ năng cơ bản (giải quyết vấn đề, giao tiếp), Kỹ năng kỹ thuật (MS Office, SQL, SDLC), Kỹ năng phân tích kinh doanh (thu thập yêu cầu, tài liệu, ra quyết định, sáng tạo).
36. Những tài liệu nào được sử dụng để ghi lại các yêu cầu phi chức năng (non-functional requirements)?
Câu trả lời: SDD (Tài liệu Thiết kế Hệ thống) và FRD (Tài liệu Yêu cầu Chức năng) là hai tài liệu chính để ghi lại yêu cầu phi chức năng.
37. Mô hình hóa UML là gì?
Câu trả lời: UML (Unified Modeling Language) là tiêu chuẩn ngành để ghi lại, xây dựng và hình dung các thành phần hệ thống, chủ yếu dùng trong phát triển phần mềm và mô tả quy trình kinh doanh.
38. Những thực hành tốt nhất cần tuân theo khi viết một Use Case là gì?
Câu trả lời: Use Case phải mang lại giá trị, ghi lại yêu cầu chức năng và phi chức năng, có luồng thay thế, mô tả hành động hệ thống mà không đi vào thiết kế, và độc lập.
39. Sự khác biệt giữa luồng ngoại lệ (exception flow) và luồng thay thế (alternate flow) là gì?
Câu trả lời: Luồng thay thế là các hành động tùy chọn ngoài luồng chính, trong khi luồng ngoại lệ là đường đi khi xảy ra lỗi hoặc ngoại lệ.
40. Có những loại khoảng cách nào mà một Business Analyst có thể gặp phải trong quá trình phân tích khoảng cách?
Câu trả lời: Khoảng cách Hiệu suất (giữa kỳ vọng và thực tế), Khoảng cách Sản phẩm/Thị trường (giữa doanh số dự kiến và thực tế), Khoảng cách Lợi nhuận, Khoảng cách Nhân lực.
41. Làm thế nào để bạn quyết định rằng với tư cách là một Business Analyst, bạn đã thu thập đủ tất cả các yêu cầu?
Câu trả lời: Khi yêu cầu được người dùng xác nhận, phù hợp với mục tiêu kinh doanh, khả thi với nguồn lực, và tất cả các bên liên quan đồng thuận.
42. Làm thế nào để bạn thực hiện việc thu thập yêu cầu?
Câu trả lời: Tôi chia quá trình thành nhiều bước: thu thập thông tin nền, xác định bên liên quan, khám phá mục tiêu kinh doanh, đánh giá lựa chọn, xác định phạm vi, lập kế hoạch giao hàng, định nghĩa yêu cầu, hỗ trợ triển khai, đánh giá giá trị.
43. Giải thích từng bước liên quan đến việc thu thập yêu cầu?
Câu trả lời:
- Thu thập thông tin nền (rủi ro, phân tích PESTLE).
- Xác định bên liên quan (người ra quyết định).
- Khám phá mục tiêu kinh doanh (SWOT, SMART).
- Đánh giá lựa chọn (phân tích tác động, chi phí-lợi ích).
- Xác định phạm vi (mục tiêu từng giai đoạn).
- Lập kế hoạch giao hàng (dựa trên phạm vi).
- Định nghĩa yêu cầu (FSD, NFRD).
- Hỗ trợ triển khai qua SDLC.
- Đánh giá giá trị dự án.
44. Tại sao một Business Analyst cần tham gia trong quá trình triển khai các yêu cầu?
Câu trả lời: Để giải quyết vấn đề kinh doanh trong giai đoạn triển khai, học hỏi từ các vấn đề thực tế, và nâng cao kiến thức chuyên môn, đảm bảo giải pháp phù hợp với nhu cầu.
45. Những vấn đề mà một Business Analyst có thể đối mặt là gì?
Câu trả lời: Vấn đề nhân viên, công nghệ, truy cập, chính sách kinh doanh, và lỗi mô hình kinh doanh.
46. Giải thích chiến lược thu thập yêu cầu (requirement elicitation)?
Câu trả lời: Đây là quá trình thu thập yêu cầu từ người dùng và bên liên quan bằng các phương pháp như: Động não, Phỏng vấn, Quan sát, Phân tích tài liệu, Nhóm tập trung, Hội thảo yêu cầu, Phân tích giao diện, Khảo sát, Tạo mẫu.
47. Sự khác biệt giữa Phân tích Kinh doanh (Business Analysis) và Phân tích Dữ liệu Kinh doanh (Business Analytics) là gì?
Câu trả lời: Phân tích Kinh doanh tập trung vào chức năng và quy trình để giải quyết vấn đề kinh doanh, còn Phân tích Dữ liệu Kinh doanh xử lý dữ liệu để đưa ra thông tin chi tiết và báo cáo.
48. Những kỹ năng hiệu quả để giải quyết bất kỳ vấn đề nào với tư cách là một Business Analyst là gì?
Câu trả lời: Kỹ năng lãnh đạo, Giao tiếp xuất sắc, Phân tích vấn đề, Kiến thức kỹ thuật, Kiến thức chuyên môn.
49. Những kỹ năng và phẩm chất chính của một Business Analyst là gì?
Câu trả lời: Kỹ năng phân tích, giải quyết vấn đề, giao tiếp tốt, làm việc với nhiều bên liên quan, hiểu quy trình kinh doanh, thành thạo công cụ tài liệu và mô hình hóa.
50. Làm thế nào để bạn thu thập yêu cầu từ các bên liên quan (stakeholders)?
Câu trả lời: Tôi phỏng vấn, tổ chức hội thảo, sử dụng khảo sát, quan sát, phân tích tài liệu, và tạo nguyên mẫu để hình dung yêu cầu và thảo luận.
51. Làm thế nào để bạn đảm bảo các yêu cầu đầy đủ và không mơ hồ?
Câu trả lời: Tôi xem xét kỹ lưỡng với các bên liên quan, sử dụng ma trận truy xuất nguồn gốc và user stories để đảm bảo yêu cầu rõ ràng và đầy đủ.
52. Làm thế nào để bạn xử lý các yêu cầu mâu thuẫn từ các bên liên quan khác nhau?
Câu trả lời: Tôi tổ chức thảo luận mở để hiểu quan điểm, tìm điểm chung, và đạt đồng thuận dựa trên mục tiêu kinh doanh, hoặc escalate lên cấp cao hơn nếu cần.
53. Làm thế nào để bạn quản lý các thay đổi đối với yêu cầu trong suốt dự án?
Câu trả lời: Tôi sử dụng quy trình quản lý thay đổi: ghi lại, đánh giá tác động, ưu tiên dựa trên giá trị kinh doanh, và thông báo cho các bên liên quan.
54. Bạn sử dụng những công cụ nào để quản lý và ghi lại yêu cầu?
Câu trả lời: Tôi dùng JIRA, Confluence, MS Excel, Visio để ghi lại, theo dõi thay đổi và hợp tác với các bên liên quan.
55. Làm thế nào để bạn đảm bảo giao tiếp hiệu quả với các bên liên quan?
Câu trả lời: Tôi giao tiếp thường xuyên qua họp, email, nền tảng hợp tác, lắng nghe tích cực, và đảm bảo thông tin rõ ràng, kịp thời.
56. Làm thế nào để bạn ưu tiên các yêu cầu trong một dự án?
Câu trả lời: Tôi hợp tác với bên liên quan để đánh giá giá trị kinh doanh, mức độ khẩn cấp, dùng kỹ thuật MoSCoW để phân loại và ra quyết định.
57. Bạn có thể giải thích khái niệm về user stories không?
Câu trả lời: User stories là mô tả ngắn gọn về tính năng từ góc nhìn người dùng cuối, theo mẫu: “Với tư cách [vai trò], tôi muốn [mục tiêu] để [lợi ích].”
58. Làm thế nào để bạn xác nhận và kiểm chứng yêu cầu?
Câu trả lời: Tôi xác nhận qua đánh giá với bên liên quan, lấy phản hồi; kiểm chứng bằng cách đảm bảo yêu cầu phù hợp với mục tiêu kinh doanh và thiết kế hệ thống.
59. Phân tích SWOT là gì, và bạn sử dụng nó như thế nào?
Câu trả lời: SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) đánh giá điểm mạnh, yếu, cơ hội, thách thức. Tôi dùng nó để cải thiện, ra quyết định và giảm rủi ro.
60. Làm thế nào để bạn đảm bảo chất lượng của các sản phẩm bàn giao với tư cách là một Business Analyst?
Câu trả lời: Tôi xem xét kỹ sản phẩm, lấy phản hồi từ bên liên quan, hợp tác với đội phát triển và kiểm thử để đảm bảo không có sai sót.
61. Làm thế nào để bạn xử lý tình huống khi yêu cầu không rõ ràng hoặc chưa đầy đủ?
Câu trả lời: Tôi chủ động làm việc với bên liên quan để làm rõ, dùng nguyên mẫu hoặc mock-up để hình dung và đạt sự hiểu biết chung.
62. Bạn đã từng làm việc với các bên liên quan có kiến thức kỹ thuật hạn chế chưa? Bạn đã làm gì để thu hẹp khoảng cách?
Câu trả lời: Có, tôi đã giải thích khái niệm kỹ thuật bằng ngôn ngữ đơn giản, dùng hình ảnh minh họa và nhờ chuyên gia hỗ trợ khi cần.
63. Làm thế nào để bạn đảm bảo một dự án đáp ứng các mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp?
Câu trả lời: Tôi thường xuyên đối chiếu mục tiêu dự án với chiến lược kinh doanh, hợp tác với bên liên quan để xác nhận sản phẩm phù hợp.
64. Làm thế nào để bạn đảm bảo người dùng cuối chấp nhận thành công các hệ thống hoặc quy trình mới?
Câu trả lời: Tôi mời người dùng tham gia sớm, lấy phản hồi, cung cấp đào tạo, tài liệu thân thiện, và giải quyết mối quan ngại qua giao tiếp.
65. Bạn có thể giải thích khái niệm về mô hình quy trình kinh doanh hoặc biểu đồ luồng công việc không?
Câu trả lời: Đây là biểu diễn trực quan các hoạt động và quyết định trong quy trình kinh doanh, giúp hiểu luồng, vai trò và cải thiện quy trình.
66. Làm thế nào để bạn ghi lại các quy tắc kinh doanh và quy trình ra quyết định?
Câu trả lời: Tôi ghi lại điều kiện, hành động, kết quả trong định dạng có cấu trúc, dùng bảng quyết định hoặc cây quyết định để mô tả rõ ràng.
67. Làm thế nào để bạn tiến hành phân tích khoảng cách?
Câu trả lời: Tôi phân tích quy trình hiện tại, so sánh với trạng thái mong muốn, xác định khoảng cách, và lập kế hoạch hành động để thu hẹp chúng.
68. Làm thế nào để bạn xử lý scope creep trong một dự án?
Câu trả lời: Tôi duy trì phạm vi cơ bản, ghi lại và đánh giá thay đổi, thông báo tác động đến bên liên quan để quyết định chấp nhận hay từ chối.
69. Làm thế nào để bạn đảm bảo an toàn và bảo mật dữ liệu trong các dự án của bạn?
Câu trả lời: Tôi tuân thủ quy định, áp dụng kiểm soát truy cập, đánh giá rủi ro, và hợp tác với chuyên gia bảo mật để tích hợp biện pháp bảo vệ.
70. Làm thế nào để bạn tiến hành nghiên cứu tính khả thi cho một dự án?
Câu trả lời: Tôi phân tích khía cạnh kỹ thuật, kinh tế, vận hành, pháp lý, nghiên cứu, và thực hiện phân tích chi phí-lợi ích để đánh giá tính khả thi.
71. Bạn có thể giải thích khái niệm về business case không? Những thành phần nào nên được bao gồm trong một business case?
Câu trả lời: Business case biện minh cho dự án, bao gồm: Tóm tắt điều hành, Mô tả dự án, Mục tiêu, Phân tích tài chính, Rủi ro, Hành động đề xuất.
72. Làm thế nào để bạn xử lý các bên liên quan trong dự án phản đối sự thay đổi?
Câu trả lời: Tôi lắng nghe, mời họ tham gia, truyền đạt lợi ích, cung cấp hỗ trợ, và chia sẻ câu chuyện thành công để khuyến khích chấp nhận.
73. Làm thế nào để bạn đảm bảo giải pháp được cung cấp đáp ứng các yêu cầu đã xác định?
Câu trả lời: Tôi xem xét thường xuyên, tham gia kiểm thử chấp nhận, hợp tác với đội phát triển để xác nhận sản phẩm phù hợp yêu cầu.
74. Bạn có thể giải thích khái niệm về khả năng truy xuất nguồn gốc (traceability) trong quản lý yêu cầu không?
Câu trả lời: Traceability là khả năng theo dõi yêu cầu qua các giai đoạn dự án, liên kết với nguồn gốc, bên liên quan, và sản phẩm bàn giao.
75. Làm thế nào để bạn xử lý tình huống khi phạm vi dự án cần được mở rộng?
Câu trả lời: Tôi ghi lại nhu cầu mở rộng, đánh giá tác động, hợp tác với bên liên quan để quyết định, và cập nhật kế hoạch dự án nếu được chấp nhận.
76. Làm thế nào để bạn đảm bảo các sản phẩm bàn giao của dự án phù hợp với mục tiêu chiến lược của tổ chức?
Câu trả lời: Tôi giao tiếp thường xuyên với bên liên quan, hiểu mục tiêu chiến lược, và xác nhận sản phẩm bàn giao đóng góp vào thành công tổ chức.
77. Làm thế nào để bạn ghi lại và quản lý rủi ro dự án?
Câu trả lời: Tôi tổ chức hội thảo xác định rủi ro, phân tích xác suất và tác động, lập kế hoạch giảm thiểu, và cập nhật thường xuyên cho bên liên quan.
78. Làm thế nào để bạn đảm bảo một dự án nằm trong ngân sách?
Câu trả lời: Tôi theo dõi chi phí, so sánh với ngân sách, xác định sai lệch sớm, và hợp tác với bên liên quan để điều chỉnh nếu cần.
Tổng kết
Đây là toàn bộ câu hỏi và câu trả lời bằng tiếng Việt cho Phần 1. Các câu trả lời được thiết kế ngắn gọn, dễ hiểu, và phù hợp để sử dụng trong phỏng vấn. Nếu bạn muốn tôi mở rộng hoặc điều chỉnh bất kỳ câu trả lời nào, hãy cho tôi biết nhé! Chúc bạn chuẩn bị tốt và thành công trong phỏng vấn!
